Gatunki dinozaurów
Do dziś odkryto i nazwano ponad 1000 gatunków dinozaurów. Najstarsze dinozaury były stosunkowo małymi dwunożnymi stworzeniami, które żywiły się jaszczurkami i owadami. Miały długie ogony i krótkie przednie łapy, którymi mogły chwytać zdobycz. Około 200 milionów lat temu (w okresie triasu) wyodrębniły się wśród nich dwie główne grupy. Rozróżniamy je po układzie kości biodrowych. Są to dinozaury gadziomiednicowe (Saurischia), o budowie miednicy podobnej jak u jaszczurek, oraz ptasiomiednicowe (Ornithischia) - z miednicą o budowie typowo ptasiej.Rząd Saurischia (gadziomiednicowe) można podzielić na dwie podstawowe grupy (podrzędy), które wyodrębniły się w okresie zwanym górny trias. Jedna z nich to dinozaury drapieżne - Theropoda (ssakonogie), które chodziły na dwóch łapach i żywiły się mięsem. Do tej grupy należał zarówno kompsognatus o rozmiarach kota, jak i straszliwy 15-metrowy tyranozaur. Druga grupa dinozaurów gadziomiednicowych to roślinożerne Sauropodomorpha (jaszczurostope). Niektóre gatunki tej grupy miały niesłychanie długie szyje umożliwiające im dostęp do liści, gałązek i pędów rosnących na czubkach drzew.
Dinozaury ptasiomiednicowe żywiły się roślinami. Ich najstarsze szczątki znaleziono w skałach z okresu wczesnej jury. Należące do tej grupy Ornithopoda (ptasiostope) chodziły na dwóch nogach. Wśród grupy dinozaurów ptasiomiednicowych były iguanodonty (dinozaury kaczodziobe), hadrozaury (dinozaury rogate - Ceratopsia) oraz dinozaury pancerne (Ankylosauria), uzbrojone w olbrzymie kościste płyty grzbietowe.
Główne grupy dinozaurów
Dinozaury latające
Oprócz dinozaurów lądowych, istniały również dinozaury latające. Były one grupą prehistorycznych gadów, które wykształciły zdolność do lotu. Najbardziej znanym i dobrze udokumentowanym rodzajem dinozaurów latających są pterozaurzy, ale istnieją też inne grupy dinozaurów, które wykazywały pewne adaptacje do lotu.Pterozaurzy: Pterozaurzy to najbardziej znane dinozaury latające. Żyli w okresie mezozoicznym, od około 228 do 66 milionów lat temu. Byli to gadzięta charakteryzujące się skrzydłami, zbudowanymi z błony skóry rozpiętej między długimi palcami. Pterozaurzy występowali w różnych rozmiarach, od niewielkich ptakopodobnych form do ogromnych olbrzymów, takich jak Quetzalcoatlus, który miał rozpiętość skrzydeł sięgającą nawet 10-12 metrów. Pterozaurzy byli niekiedy myleni z ptakami, ale to zupełnie odrębna grupa gadów.
Archeopteryks: Archeopteryks to inna grupa dinozaurów, która wykazywała zdolność do lotu. Żyli w późnej jurze, około 150 milionów lat temu, i są uważani za jednych z najbliższych krewnych dzisiejszych ptaków. Mieli pióra na swoim ciele i kości w skrzydłach, co sugeruje, że byli zdolni do lotu, chociaż ich zdolności lotnicze mogły być ograniczone w porównaniu do współczesnych ptaków.
Microraptorydy: Ta grupa dinozaurów była blisko spokrewniona z ptakami i obejmowała takie gatunki jak Mikroraptor. Posiadali pióra na całym ciele i zdolność do lotu, ale ich dokładna zdolność do latania i styl lotu są nadal przedmiotem badań i debaty.
Avialae: Avialae to grupa dinozaurów, do której należą dzisiejsze ptaki. Współczesne ptaki ewoluowały od dinozaurów i są ich najbliższymi krewnymi. W miarę jak ewolucja postępowała, dinozaury z grupy Avialae rozwijały bardziej zaawansowane zdolności lotnicze, co doprowadziło do powstania różnorodnych gatunków ptaków, które znamy dzisiaj.
Dinozaury latające były fascynującymi stworzeniami, które dostarczają cennych informacji na temat ewolucji i rozwoju lotu u zwierząt. Badania nad nimi pozwalają nam lepiej zrozumieć, jakie procesy ewolucyjne doprowadziły do pojawienia się ptaków, które obecnie dominują na niebie.